Tomajazz reviews by Pachi Tapiz

Clean Feed: en trío y en cuarteto
Tríos y cuartetos forman la oferta del sello portugués Clean Feed en su segunda entrega del año 2013. Propuestas mayoritariamente libre improvisadas en las que se muestran las múltiples caras, los múltiples enfoques que ofrece la creación instantánea.

El baterista Harris Eisenstadt publica The Destructive Element (CF 276) con su formación September Trio. El saxofonista Ellery Eskelin y la pianista Angelica Sanchez son sus acompañantes nuevamente. Eisenstadt, que durante los últimos años está mostrando ser un gran compositor, es el autor de los nueve temas. Estos resultan muy variados en su suavidad (“Swimming, then Rained Out”), su carácter melancólico (el precioso “Cascadia”), su oscuridad (“Ordinary Weirdness”), su crispación (“Here Are the Samurai”) o su aproximación a la clásica contemporánea (“From Schoenberg”). Ellery Eskelin, y sobre todo Angelica Sanchez son unos magníficos compañeros de viaje.

El trío formado por la francesa Sophie Agnel (piano), y los británicos John Edwards (contrabajo) y Steve Noble (batería) realiza una interesantísima inmersión en la libre improvisación en Meteo (CF 272). El disco, grabado en el festival del mismo nombre en Mulhouse (Francia), en agosto de 2012, incluye una única pieza de 38 minutos. Una decisión de edición, ya que igualmente podría haber sido troceada en múltiples temas. En las distintas partes los tres músicos muestran una capacidad de diálogo y de invención sencillamente asombrosas. Su música pasa por fases ambientales, abstractas, libres, intensas y suaves. También por el silencio, del que el trío renace mostrando nuevas caras de su capacidad para interactuar. Semejante discurso está al alcance de muy pocos.

City Of Asylum (CF 277) aparece editado a nombre del contrabajista Eric Revis (Branford Marsalis, Tabarby), aunque igualmente podría haberlo sido a nombre del trío Revis – (Kris) Davis – (Andrew) Cyrille. Salvo un tema de Revis (“Question), uno de Jarrett (“Prayer”) y el monkiano “Gallop’s Gallop”, los seis restantes son unas improvisaciones del trío que por momentos parecen composiciones salidas del papel pautado. Andrew Cyrille es toda una institución en la batería, algo de lo que deja muestras más que evidentes. Kris Davis, una de las mejores pianistas de la actualidad, brilla de principio a fin. Eric Revis es el titular de la grabación, pero únicamente de un modo nominal ya que el peso de la grabación se reparte equilibradamente entre los tres músicos, creando una obra con una coherencia musical sobresaliente.

Mirage (CF 271) es una grabación de improvisaciones en trío de Ellery Eskelin (saxo), Michael Formanek (contrabajo) y Susan Alcorn (pedal Steel gitar, instrumento habitual en la música country). En los temas más breves el disco transcurre mayoritariamente tranquilo y a medio tiempo, buscando y encontrando melodías. Esa contención (no tanto en la música sino en la duración) se rompe con el extenso “Downburst” (27 minutos), en el que el grupo no es capaz de mostrar mucho más de lo que logra en cada uno de los temas del resto del disco con duraciones de entre tres y cinco minutos.

Birthmark (CF 267) de la saxofonista danesa Lotte Anker y la fantástica pareja de músicos portugueses formada por Rodrigo Pinheiro (piano) y Hernani Faustino (contrabajo) es un toma y daca de gran intensidad, una sucesión musical llena de tensiones improvisadas, silencios y melodías crispadas muy bien resueltas. Por medio de estos músicos, y otros como el saxofonista Rodrigo Amado, el baterista Gabriel Ferrandini o la trompetista Susana Santos Silva la escena de la improvisación portuguesa demuestra una vitalidad envidiable.

Precisamente Susana Santos Silva es un tercio de LAMA, que completan Gonçalo Almeida (contrabajo) y Greg Smith (batería). Para Lamaçal (CF 275), su segunda grabación, registrada en directo en el portugués Portalegre Jazz Festival, contaron con la colaboración del saxofonista Chris Speed. Gonçalo Almeida es el autor de cuatro composiciones, mientras que Santos Silva, Almeida y Speed aportan una cada uno. “Anemona”, “Cachalote” o “Moby Dick” (nada que ver con la exhibición de John Bonham de los Led Zeppelin) son algunos de los momentos más logrados. En todos sus temas es tan importante la improvisación como la estructura sobre la que esta se desarrolla, la utilización ortodoxa de los instrumentos como la capacidad de explorar sus posibilidades sonoras.

Con Made To Break el saxofonista Ken Vandermark retoma y aúna las sendas abiertas con Spaceways Inc. (que posteriormente desarrolló con Powerhouse Sound) y FME (Free Music Ensemble). Su objetivo en este proyecto es improvisar a partir de unas composiciones modulares en las que los músicos tienen la posibilidad de elegir diferentes elementos. En su desarrollo se incluyen pasajes con un groove muy potente y contagioso con base funk, improvisaciones free en las que no se pierde de vista la melodía, y momentos más contemplativos. En este proyecto le acompañan el baterista Tim Daisy (compañero de Vandermark en mil aventuras musicales), el bajista Devin Hoff y el samplerista Christof Kurzmann.De los tres temas que componen Provoke (CF 273), grabado en directo en Lisboa, el que mejor muestra y engarza esa multitud de influencias es el dedicado a John Cage titulado “Further”. En los otros dos temas también se alternan pasajes contrastados, aunque muestran una menor variedad.

Desde el inicio de su trayectoria Clean Feed ha estado ligado al festival de Coimbra Jazz Ao Centro, al que ha dedicado la serie JACC dentro de su catálogo. Joe McPhee se une al Trespass Trio en Human Encore (CF 269), grabación registrada a lo largo de tres días en la ciudad portuguesa. En este CD se alternan las composiciones del saxofonista Martin Küchen con las improvisaciones del cuarteto. Esto motiva una variedad más que disfrutable que van del homenaje en formato free al be-bop (“A different Koko”), los aromas folklóricos de “In Our Midst” o “Bruder Beda ist nicht mehr”, el free-bop a tiempo medio (“A deserto n fire, a forest”) o el free propulsivo (“Coimbra, Mon Amour”).

Harris Eisenstadt September Trio: Destructive Element ****
Sophie Agnel, John Edwards, Steve Noble: Meteo *****
Eric Revis: City Of Asylum ****
Mirage: Mirage ***
Lotte Anker, Rodrigo Pinheiro, Hernani Faustino: Birthmark ****
LAMA + Chris Speed: Lamaçal ****
Made To Break: Provoke ****
Trespass Trio + Joe McPhee: Human Encore ****

Best of 2013 Jazz.PT

Melhores de 2013 – Jazz.PT
Aqui estão as escolhas da equipa jazz.pt relativas a mais um ano de música, em disco e ao vivo. São estas as nossas votações finais, bem como as listas individuais dos colaboradores que participaram nesta selecção do melhor que foi acontecendo em 12 meses repletos de bom jazz e boa improvisação. Boas festas e continuem a passar por estas páginas.

Melhores discos internacionais
WAYNE SHORTER QUARTET: “WITHOUT A NET” (BLUE NOTE)
Charles Lloyd / Jason Moran: “Hagar´s Song” (ECM)
São Paulo Undergound: “Beija Flors Velho e Sujo” (Cuneiform)
Matana Roberts: “Coin Coin: Chapter Two: Missisippi Moonchile” (Constellation)
Pascal Niggenkemper Vision7: “Lucky Prime” (Clean Feed)
Wadada Leo Smith & TUMO: “Occupy the World” (TUM)
Joe McPhee: “Sonic Elements” (Clean Feed)
Tim Berne’s Snakeoil: “Shadow Man” (ECM)
Nate Wooley: “Seven Storey Mountain III and IV” (Text)
Trespass Trio & Joe McPhee: “Human Encore” (Clean Feed)
Lotte Anker / Rodrigo Pinheiro / Hernâni Faustino: “Birthmark” (Clean Feed)

Melhores discos nacionais
RED TRIO: “REBENTO” (NOBUSINESS)
Rodrigo Amado Motion Trio & Jeb Bishop: “The Flame Alphabet” (Not Two)
Susana Santos Silva / Torbjörn Zetterberg: “Almost Tomorrow” (Clean Feed)
Luís Lopes Humanization 4tet: “Live in Madison” (Ayler Records)
Lama & Chris Speed: “Lamaçal” (Clean Feed)
Timespine: “Timespine” (Shhpuma)
Big Bold Back Bone: “Clouds Clues” (Wide Ear)
Joana Sá: “Elogio da Desordem” (Shhpuma)
João Hasselberg: “Whatever It Is You’re Seeking, Won’t Come in the Form You’re Expecting” (Sintoma Records)
Nelson Cascais Decateto: “A Evolução da Forma” (Sintoma Records)
João Firmino: “A Casa da Árvore” (Sintoma Records)
Ernesto Rodrigues / Ricardo Guerreiro / Christian Wolfarth: “All About Mimi” (Creative Sources)
João Paulo Esteves da Silva & Orquestra Jazz de Matosinhos: “Bela Senão Sem” (TOAP/OJM)
Eduardo Raon: “On the Drive for Impulsive Actions” (Shhpuma)
Eitr: “Trees Have Cancer Too” (Mazagran)
Joana Sá / Luís José Martins: “Almost a Song” (Shhpuma)
Le Syndicat & Sektor 304: “Geometry of Chromium Skin” (Rotorelief)
Luís Vicente / Jari Marjamaki: “Alternate Translations” (MiMi Records)

Melhores reedições
KEITH JARRETT: “CONCERTS: BREGENZ/MUNCHEN” (ECM)

Melhores concertos
EVAN PARKER (JAZZ AO CENTRO – ENCONTROS INTERNACIONAIS DE JAZZ DE COIMBRA)
Peter Evans Octet (Jazz em Agosto)
The Thing XXL (Jazz em Agosto)
John Zorn Electric Masada (Jazz em Agosto)
Anthony Braxton Falling River Music Quartet (Jazz em Agosto)
Rodrigo Amado Motion Trio & Peter Evans (Teatro Maria Matos)
Zanussi 5 (Jazz ao Centro – Encontros Internacionais de Jazz de Coimbra)
Hugo Antunes / Carlos “Zíngaro” / Miguel Mira (Espaço APAV & Cultura)
Elephant9 feat. Reine Fiske (Jazz em Agosto)

Melhores músicos ou grupos internacionais
Jason Moran, Okkyung Lee, John Zorn, Fire! Orchestra/Mats Gustafsson, Barry Guy New Orchestra, Burkhard Stangl, Wadada Leo Smith.

Melhores músicos ou grupos nacionais
Rodrigo Amado Motion Trio, Sei Miguel, Gabriel Ferrandini, Susana Santos Silva, Hugo Antunes, Clocks and Clouds, Rodrigo Pinheiro.

Acontecimento do ano
A polémica entrevista concedida por Rui Neves, programador do Jazz em Agosto, à Rua de Baixo, conduzida por Pedro Tavares, também colaborador da jazz.pt.

http://jazz.pt/artigos/2013/12/15/melhores-de-2013/

Free Jazz review by Paul Acquaro

Lama + Chris Speed – Lamaçal (CF 275)
****
A little while back I reviewed Lama’s Oneiros. It was a fantastic album, often subtle and nuanced, but it also had its more aggressive moments. Revisiting my last review, every word still fits this live recording featuring guest woodwind player Chris Speed:

The pieces fit together so tightly that there’s hardly room for a wasted note, beat or breath as the musicians move gracefully through the set of songs, nimbly riding the contours between structure and freedom.

Lama is Susana Santos Silva on trumpet and flugelhorn, Greg Smith on drums and electronics, and Gonçalo Almeida on doublebass, effects and loops. Joining them on this recording is woodwind master Chris Speed on sax and clarinet. Recorded during the 2012 Portalegre Jazz Festival, this electro-acoustic ensemble sprinkles in the electronics perfectly and with Speed’s thoughtful playing, Lamacal is another treat.

Kicking off with the slow building ‘Overture for a Wandering Fish’, the tentative lowercase introduction gives way to increasingly louder fluttering and sputtering as the tension mounts between the horns and rhythm section, becoming quite driving. But, restraint is also a motif throughout. The next track, ‘Lamacal’, also begins quietly with Almeida’s solo bass. Then, Speed joins in with fractured melodic snippets, which Santos then returns and plays off of, making for a fiesty interchange. The track ‘Moby Dick’ is also a real pleasure to follow. The solid but minimalist bass line moves along with fills and textures until the elliptical unison melody comes ultimately to a slow boil.
http://www.freejazzblog.org/

Jazzenzo Jazz Magazine review by David Cohen

Lama + Chris Speed – Lamaçal, live at Portalegre JazzFest (CF 275)
Het Portugees-Canadese trio van Lama kwam tot stand op het Rotterdams Conservatorium en debuteerde in 2011 met het album ‘Oneiros’.  Op de opvolger ‘Lamaçal’, live opgenomen op het Portalegre JazzFest, wordt het trio versterkt met de Amerikaanse freejazzsaxofonist Chris Speed. Het geluid van de cd is ontzettend goed; dat deze plaat niet het resultaat is van maandenlang studiowerk wordt slechts door sporadisch applaus verraden.

De muziek van Lama komt voort uit de opvatting dat het creeëren van muziek heden ten dage een brug moet slaan tussen verleden en toekomst. En als zodanig een nieuwe balans moet vinden tussen enerzijds een verkennende inslag en daarnaast het gebruik van een toegankelijk idioom.

Op ‘Oneiros’ en nog sterker op ‘Lamaçal’, is de invloed van deze visie nadrukkelijk aanwezig: de band bouwt zijn nummers op een combinatie van elektrische effecten en akoestisch spel. De nadruk ligt sterk op de muzikale sfeer in het openingsnummer ‘Overture for a Wandering Fish’, een compositie van trompettiste Susana Santos Silva. De combinatie van impressionistische effecten en melancholische blazers brengt de luisteraar het beeld van een diepe, kolkende zee, rijk gevuld met zeedieren en vogels. Melodieuzer van aard zijn ‘Moby Dick’, waar een grote rol is weggelegd voor bassist en bandleider Gonçalo Almeida, en het slotnummer ‘Manta’.

De toevoeging van Chris Speed aan het trio komt bijzonder natuurlijk over. Hij is nadrukkelijk aanwezig, maar eerder ondersteunend dan solistisch, en zijn geluid mengt bijzonder goed met de trompet van Santos Silva. Minder atmosferische jazz komt op de plaat naar voren in een serie duels tussen beide blazers tijdens het titelnummer ‘Lamaçal’ en op een bijdrage van Speed, het op het werk van Ornette Coleman geïnspireerde ‘Pair of Dice’.

De muziek op ‘Lamaçal’ is intrigerend en kent bijzonder sfeervolle en ontroerende passages, maar heeft ook zijn missers en weet niet de hele tijd de aandacht vast te houden. Met de verkennende inslag waarmee de muziek tot stand is gekomen, is dat niet verwonderlijk. Dat Lama echter in staat is zijn visie waar te maken en met zijn unieke elektro-akoestische bezetting muziek te creëren waarin heden en toekomst van effecten en verleden en heden van instrumentale melodielijnen prachtig worden gecombineerd, heeft het trio met ‘Lamaçal’ nogmaals bewezen.

English translation:
Portuguese – Canadian trio Lama came to stand at the Rotterdam Conservatory and debuted in 2011 with the album ” Oneiros. The successor ‘ Lamaçal ‘, recorded live at the Jazz Fest Portalegre , the trio reinforced with the American free jazz saxophonist Chris Speed. The sound of the CD is very good, that this record is not the result of months of studio work is betrayed only by sporadic applause.

The music of Lama stems from the view that the re-shaping of music today to bridge the gap between past and future, a bridge. And as such must find between a prospective impact and also the use of an accessible idiom a new balance.

On ” Oneiros ” and even stronger ‘ Lamaçal ‘, the influence of this vision clearly present: the band builds its songs on a combination of electric and acoustic effects game. The emphasis is on the musical scene in the opening track ” Overture for a Wandering Fish ‘, a composition by trumpeter Susana Santos Silva. The combination of impressionistic effects and melancholic wind brings the listener filled with rich marine life and birds. The image of a deep, churning sea , Melodic nature of ‘ Moby Dick ‘, where a large role for bassist and bandleader Gonçalo Almeida , and the closing track ‘ Manta ‘.

The addition of Chris Speed ​​on the trio comes very natural. He has a strong presence, but supportive rather than soloist, and his sound blends particularly well with the trumpet of Santos Silva. Less atmospheric jazz comes on the plate forward in a series of duels between the two instruments during the title track ‘ Lamaçal ‘ and a contribution of Speed​​, inspired by the work of Ornette Coleman ” Pair of Dice “.

The music on ‘ Lamaçal ‘ is intriguing and has very atmospheric and moving passages, but also has its failures and do not know all the time to hold attention. The exploratory impact which the music has been established, is not that surprising. However, that Lama is able to make his vision and his unique electro-acoustic music to create occupation where present and future effects of past and present are combined and beautiful instrumental melodies with the trio ‘ Lamaçal ‘ is proven again.
http://www.jazzenzo.nl/?e=2557

The Whole Note review by Stuart Broomer

In the spirit that jazz is increasingly an international language, this month’s collection of CDs emphasizes that dialogue, from American guests turning up on Canadian musicians’ CDs to Canadian expatriates who are members of a global community.

Lama + Chris Speed – Lamaçal (CF 275)
Drummer Greg Smith went to Europe with Toronto’s Shuffle Demons in the mid-90s and decided to stay there, taking up residence in Holland. Among his current projects is a Rotterdam-based band called Lama with Portuguese trumpeter Susana Santos Silva and bassist Gonçalo Almeida. The group expands to Lama + Chris Speed with the addition of the New York saxophonist and clarinettist for Lamaçal (Clean Feed CF 275 cleanfeed-records.com), a live performance from the Portalegre Jazz Festival. This is lively creative music that delights in detailed close interaction amid a mix of unusual sonic textures: suggestions of village brass bands, Middle-Eastern scales, electronic loops and whale sounds abound. It even combines old-fashioned New Orleans polyphony with atonality. Smith’s boppish composition Cachalote is highlighted by a duet between the drummer and the mercurial Speed.

Eric Revis – City of Asylum (CF 277)
Pianist Kris Davis has followed a path from Calgary to Toronto and on to Brooklyn where she has established herself as one of the most creative improvisers of her generation. She appears on bassist Eric Revis’ City of Asylum (Clean Feed CF 277 cleanfeed-records.com) in a piano trio completed by the veteran drummer Andrew Cyrille. The studio session marked the first meeting of the three musicians, but there’s no sense that they’re feeling one another out. There’s aggressive creative interplay in the freely improvised pieces, with a special attention to momentum, the three sometimes developing tremendous swing while pursuing independent rhythms. A playful approach to Thelonious Monk’s Gallop’s Gallop and a reverent one to Keith Jarrett’s Prayer reveal something of the trio’s range and affinities.
http://www.thewholenote.com/index.php/booksrecords2/jazzaimprovised

Enola.be review by Guy Peters

Als je de gemiddelde kwaliteit van de Clean Feed-releases buiten beschouwing laat, valt nog altijd op hoe divers het aanbod van het label is. Het is niet enkel een thuishaven geworden voor een resem Amerikaanse muzikanten, maar biedt een dwarsdoorsnede van de avontuurlijke scène in Portugal en ver daarbuiten, tot in Scandinavië. Het is ook een label dat in verhouding veel meer releases uitbrengt van vrouwelijke artiesten dan veel vergelijkbare labels. Lag de focus vorige keer nog op Angelica Sanchez, Sara Serpa en Lotte Anker, dan zetten we die combinatie van een Amerikaanse, Portugese en niet-Portugese Europese muzikante nu verder met Kris Davis, Susana Santos Silva en Sophie Agnel.  

Kris Davis – Capricorn Climber (CF 268)
De verwantschappen tussen Sanchez en Davis zijn te opvallend om te negeren. Ze komen beide uit regio’s die je niet meteen met avant-garde jazz associeert (Arizona en… Canada), ze kregen beiden ongeveer een decennium geleden voet aan de grond in New York, ze hebben iets met saxofonist Tony Malaby (voor de ene is het een echtgenoot, voor de andere een van haar meest frequente speelpartners) en brengen hun recentste werk als (co-)leider uit via Clean Feed. Na twee albums met Paradoxical Frog, een trio met Ingrid Laubrock en Tyshawn Sorey, en de uitmuntende soloplaat Aeriol Piano (2011) is de kwintetplaat Capricorn Climber de zoveelste release van Davis bij de Portugezen.   De line-up leest als een who’s who van de New Yorkse scène, met Ingrid Laubrock (tenorsax), Mat Maneri (altviool), Trevor Dunn (bas) en Tom Rainey (drums). De muziek laat voortdurend horen hoe troebel de grens tussen compositie en improvisatie soms is, met stukken die niet alleen heel divers zijn – tussen het bedwelmend mooie “Bottom Of A Well” tot het Henneman-achtige pointillisme van opener “Too Tinkerbell” tot het jazzier “Pass The Magic Hat” –, maar vooral ook ruimte laten voor individuele schittermomenten. Zowat alle bandleden krijgen regelmatig een platform om hun subtiele kant te laten zien, net als hun vertrouwdheid met tricky timing, complexe melodieën en soms ongrijpbare structuren. Met z’n zestig minuten is Capricorn Climber wat minder behapbaar dan het compacte Aeriol Piano, maar het biedt voldoende gelegenheid om te proeven van Davis’ persoonlijke stijl.  

Sophie Agnel, John Edwards & Steve Noble – Meteo (CF 272)
De klassiek geschoolde Agnel is dan weer een nieuw gezicht op het label. Wordt ze doorgaans vooral opgemerkt in het bijzijn van continentaal-Europese figuren uit de vrije improvisatie (Axel Dörner, Jerôme Noetinger, Daunik Lazro, etc), dan laat deze knappe liveregistratie haar horen in het bijzijn van twee ronkende namen uit Engeland. Bassist John Edwards en drummer Steve Noble hebben een lange voorgeschiedenis en zijn zowel thuis in robuust heen-en-weer-gehamer en swingende grooves als in complex puzzelwerk. Hier starten ze aanvankelijk in hypnosemodus, met ruisende cimbalen en gestaagde ronkende bas die Agnels al even sterk tegen de drone leunende muziek ondersteunen. Haar handelsmerk – een voorliefde voor inside piano en attributen – komt ook meteen naar de voorgrond in een performance die aanvankelijk in het verlengde lijkt te gaan liggen van Eve Rissers mantra En Corps, maar al snel een geheel eigen smoel krijgt.   De drie maken een golvende improvisatiebeweging die weinig concrete aanknoopmogelijkheden biedt, maar je zou ook kunnen zeggen dat deze muziek toegankelijker is dan die van Kris Davis. Krijg je bij die laatste voortdurend te maken met composities die steeds een andere gedaante aannemen, steeds opnieuw verborgen hoeken en kantjes ontbloten, dan wordt je hier blootgesteld aan een beweging die zich afspeelt op een meer intuïtief niveau, die focust op de aard van het gebruikte materiaal en het klankonderzoek dat eruit voortvloeit. Met een ritmesectie zoals deze blijf je echter gespaard van rigide experimenten, want Edwards en Noble zijn meesters van de dynamiek, die moeiteloos meekunnen in het verhaal van kleine geluidjes, en dat soms ook doen met een kletterende potten- en pannenstijl, maar de boel ook levendig houden. Het enige dat er nog aan ontbreekt na die rit van bijna veertig minuten is het (weggeknipte) applaus.  

Lama + Chris Speed – Lamaçal (CF 275)
Het Lama Trio – trompettiste Susana Santos Silva, de in Nederland gevestigde bassist Gonçalo Almeida en drummer Greg Smith – maakte in 2011 al het knappe Oneiros, waarin moderne jazz, vrije improvisatie en elektronica een subtiel verbond aangingen. Net als die plaat start Lamaçal met elektronische effecten, al verdwijnt snel de vrees dat alles bedolven zal worden onder allerhande manipulaties, want het trio weet ook in naakte vorm indruk te maken. Met de Amerikaanse rietblazer Chris Speed (tenorsax/klarinet) erbij verbreedt het bereik zonder dat er een abrupte koerswijziging plaatsvindt. De muziek beweegt zich van meet af aan tussen statige, soms dromerige composities (“Overture For A Wandering Fish”) en materiaal dat een sterkere stuwing heeft en bonter gekleurd is (de titeltrack).   Het mooie is vooral hoe de vier de platgetreden paden weten te vermijden. Er wordt gespeeld met kleurrijke diereneffecten (“Moby Dick”), zonder dat het een auditieve dierentuin wordt, er wordt aangeleund tegen de pop (afsluiter “Manta” met z’n knappe baswerk) zonder dat het voorgekauwd spul wordt, en in stukken als “Cachalote” en “Pair Of Dice” wordt het allemaal wat bruisender, gaat het energieniveau omhoog, zonder dat het écht openbarst. En het is net die ingehouden spanning, dat suggereren zonder helemaal mee te gaan in die verwachtingen, dat van Lamaçal een album maakt dat steeds opnieuw weet te boeien en aan te spreken. Bovendien beschikt Santos Silva, die voortdurend in de weer is met klankverschuivingen en regelmatig overschakelt op de kloekere bugel, over een imposant bereik en klankkleur.
English translation:
The Lama Trio – trumpet player Susana Santos Silva, Rotterdam-based bass player Gonçalo Almeida and drummer Greg Smith – already came up with the excellent Oneiros (2011) in which modern jazz, free improvisation and subtle electronics forged a subtle union. Just like that record, Lamaçal starts off with electronic effects, but there’s no fear of being covered in loads of manipulations, as the trio convinces with naked purity as well. With American reed player Chris Speed on board, they broaden their reach without enforcing radical changes. The music sways from stately, sometimes dreamy compositions (“Overture For A Wandering Fish”) to material that introduces more force and color (title track).
It’s especially intriguing how these four succeed in avoiding the obvious. They play with colorful animal sound effects (“Moby Dick”), but don’t turn into an animal freakshow, they come close to pop territory (closer “Manta” with its delightful bass playing) while avoiding generic soft stuff, and in pieces like “Cachalote” and “Pair Of Dice”, is als gets more sprightly, as the energy levels go up without really exploding. It’s exactly this tension, those suggestions that rarely become explicit, that turn Lamaçal into an album that stays intriguing and fascinating. On top of that, Santos Silva, who’s constantly playing with subtle sound shifts and sometimes switches to the sturdier fluegelhorn, demonstrates an impressive reach and mastery over tonal variety.

Susana Santos Silva & Torbjörn Zetterberg – Almost Tomorrow (CF 281)
Het meer experimentele spelen met geluid dat de trompettiste al liet horen op Lamaçal krijgt een veel prominentere plaats op de duoplaat met de Zweedse bassist Torbjörn Zetterberg, die al een paar keer op het label te horen was aan de zijde van rietblazer Jonas Kullhammar. Deze release werd rond Nieuwjaar opgenomen in Zweden en draagt sporen van de besneeuwde winter. Niet enkel door het zwart/witte artwork en de foto’s van onder sneeuw bedolven landschappen, maar ook door het intimistische samenspel van de twee. Hoewel het duidelijk is dat de muzikanten hier en daar werken met gecomponeerd materiaal, zoals in de knappe titeltrack en “Nötskalsmusik”, waarvoor Santos Silva een bedwelmend mooi stuk laat horen op bugel, voelt het allemaal erg vrij en ongedwongen aan.   Een groot deel van het album zoekt het bij minder traditionele expressie. De trompettiste ademt, zuigt, ruist en slurpt op haar instrument, om later iets agressiever te werk te gaan, met abrupt gespetter. Zo is “Feet Machine Song” meteen wat radicaler dan de trance-achtige opener en belandt ze met “Head Distortion Machine” en “Falling And Falling And Falling” op het terrein van Nate Wooley, een universum waarin de manipulatie en het creëren van die kleine geluidjes uitvergroot worden en centraal komen te staan. Er komt veel gekraak, geruis en gegrom aan te pas, maar gedoseerd en van knap weerwerk voorzien door Zetterberg, die nergens de neiging heeft om het allemaal vol te stouwen. In “Columbus Arrival In Här Jedalen” heeft het zelfs iets van de even bezwerende als ongepolijste schoonheid die Okkyung Lee en Peter Evans ooit in elkaars bijzijn lieten horen. Lamaçal en Almost Tomorrow tonen alleszins meerdere gezichten en facetten van een van de boeiendste jonge trompettisten van het moment.
English translation:
The experimental sound effects that were already hinted at on Lamacal are given a much more prominent role on her duo album with Swedish bass player Torbjörn Zetterberg, who’s also a bit of a Clean Feed regular and appeared a few times besides reed player Jonas Kullhammar. This release was recorded around New Year’s Day in Sweden and betrays signs of a snowy winter. Not only because of the black/white artwork and the photos of landscapes covered with snow, but also because of the intimate interplay of these two artists. Even though they use composed material a few times, like in the terrific title track and “Nötskalsmusik”, on which Santos Silva plays the flueguelhorn in an intoxicating way, it all feels free and spontaneous.
A large part of the album switches to less traditional modes of expression. The trumpet player breathes, sucks, rustles and slurps on her instrument, turning to more aggressive techniques later on, with abrupt spattering. “Feet Machine Song” feels more radical than the trance-inducing opener and with “Head Distortion Machine” and “Falling And Falling And Falling”, she’s entering the kind of territory a player like Nate Wooley also delves into – a universe where manipulation and the creation of ‘little’ sounds become enlarged and central. There’s a lot of creaking, rustling and humming, but well dosed and contrasted nicely by Zetterberg, who luckily refrains from turning it into a bombastic exercise. In “Columbus Arrival In Här Jedalen”, they even reach a kind of magnificent and unpolished beauty that is somewhat reminiscent of what Okkyung Lee and Peter Evans once created. Lamaçal and Almost Tomorrow show multiple facets of one of the most interesting young trumpet players of today.
http://www.enola.be/muziek/albums/22294:de-vrouwen-van-clean-feed-2–kris-davis-sophie-agnel-a-susana-santos-silva

Kuadratuur review by Joachim Ceulemans

Lama + Chris Speed – Lamaçal (CF 275)
Het Portugese platenlabel Clean Feed verdient niet alleen lof voor de manier waarop het het hedendaagse jazz- en improvisatiegebeuren met veel ijver documenteert, maar ook omdat het daarin weinig onderscheid maakt tussen vertrouwde namen zoals Ken Vandermark, Gerry Hemingway en Joe McPhee en mindere goden. In 2011 kwam het label bijvoorbeeld op de proppen met ‘Oneiros’, het debuut van de Portugese groep LAMA. Weinigen hadden op dat moment al gehoord van bassist Gonçalo Almeida, trompettiste Susana Santos Silva en drummer Greg Smith, maar dankzij de kwaliteitsgarantie van Clean Feed gaven velen het jonge trio een kans. Ook opvolger ‘Lamaçal’ zal de nieuwsgierigheid van velen wekken, want niemand minder dan Chris Speed blaast op deze plaat een stukje mee.    LAMA werd in 2008 opgericht aan het conservatorium van Rotterdam, waar de betrokken muzikanten op dat moment hun muzikale opleiding afwerkten. Vandaag heeft het trio Lissabon als uitvalsbasis, niet toevallig de thuisstad van Clean Feed en een hoop andere Portugese acts die aan het label zijn verbonden. Net zoals die havenstad in het verleden een toegangspoort was voor nieuwigheden uit verre uithoeken van de wereld, is ook LAMA nu ontvankelijk voor invloeden die haar muziek kunnen verrijken. Zo kent het door jazz en improvisatie gedomineerde oeuvre van de groep een oosterse inslag, wat vooral tot uiting komt in ‘Anémona’, een door een sluw basostinato voortgestuwd demonstratiestuk op maat van Chris Speed. Voor de Amerikaan is dit vertrouwd terrein dat hij tot tien jaar geleden nog uitgebreid verkende met het op non-actief staande kwartet Pachora. Hij danst op klarinet dan ook gewillig in het rond wanneer het licht voor hem na een lange inleiding op groen springt.   Door middel van elektronica en loops legt de groep heel wat accenten. Zo is er het mooi dromerige, door delay gevoede ‘Manta’ dat perfect kan fungeren als mini-soundtrack, maar muzikaal geen grote ambities koestert. De door een strijkstok opgewekte en geloopte walvisgeluiden waarmee ‘Moby Dick’ wordt afgetrapt zijn niet meer dan een kitscherige verfraaiing. Het vervolg is echter een pak interessanter met elegant contrabaswerk van Almeida in een (alweer) oosters geïnspireerd thema. Het is dan al lang duidelijk dat LAMA het esthetische hoog in het vaandel voert en dan komt een volle en kraakheldere productie (nochtans een live-registratie vanop het Portalegre Jazz Fest) zoals hier goed van pas.   Speed draagt met ‘He Has a Pair of Dice’ ook een stuk aan, wat voor onverbloemde actie zorgt op de plaat aangezien de groep enkel samenkomt in het jubelende thema om vervolgens solerend en improviserend uit elkaar te spatten. Het is echter in de eigen stukken dat het trio openbloeit, met als hoogtepunt titeltrack ‘Lamaçal’, dat meer dan acht minuten boeit dankzij plagerige uitwisselingen tussen trompet en afwisselend klarinet en tenorsax, in combinatie met een steeds wijzigende onderstroom van bas en drums. Ritmes worden op elkaar gestapeld en het tempo wordt via subtiele ingrepen haast onmerkbaar verdubbeld en weer vertraagd.   Dat Lissabon zich roert in het hedendaagse jazz- en improvisatiegebeuren was al langer bekend. Met LAMA beschikt de Portugese hoofdstad over een kleurrijke vertegenwoordiger voor de melodieuze kant van de avant-garde, die ongetwijfeld ook een woordje kan meepraten op internationaal niveau.

English translation
“The Portuguese label Clean Feed deserve not only praise for the way the contemporary jazz and improvisation done with great diligence documents , but also because it little distinction between familiar names such as Ken Vandermark , Gerry Hemingway and Joe McPhee and lesser gods . In 2011, for example, the label came up with ‘ Oneiros ‘ , the debut of the Portuguese group LAMA . Few had heard at the time of bassist Gonçalo Almeida , trumpeter Susana Santos Silva and drummer Greg Smith , but thanks to the quality of Clean Feed gave many young trio a chance . Also successor ‘ Lamaçal ” will arouse the curiosity of many , because none other than Chris Speed ​​blows on this record.

LAMA was founded in 2008 at the Conservatory of Rotterdam , where the musicians involved at that time while doing their musical training . Lisbon, the hometown of Clean Feed , and a lot of other Portuguese acts linked to the label. Just like the port in the past was a gateway for novelties from distant corners of the world, is also LAMA now receptive to influences that can enrich their ​​music . So it dominated jazz and improvisation work of the group an oriental slant, knows what is mainly reflected in ‘ Anemona , a driven by a cunning bass ostinato  piece and tailored Chris Speed ​​. For the American , this is familiar territory he explored further extended to ten years ago with the inactive standing quartet Pachora . He dances on clarinet therefore willingly in the round when the light turns to him after a long introduction to green .

Through electronics and loops puts the group a lot of accents . There is the beautiful dreamy , fed by delay ‘ Manta ‘ that can perfectly serve as mini – soundtrack , but musically have great ambitions . Generated by a bow and looped whale sounds that ‘ Moby Dick ‘ is kicked are no more than a kitsch embellishment . However, the sequel is a pack interesting with elegant bass work of Almeida in (again ) Asian-inspired theme. It is long been clear that the aesthetic LAMA paramount performs and then a full and crisp production (however a live recording movement from the Portalegre Jazz Fest ) as handy here .

Speed ​​contributes with ‘ He Has a Pair of Dice’ also a lot of , what action will the unvarnished plate since the group only meets in the jubilant theme then sole office and improvising to explode. However, it is in their own pieces that the trio is blossoming , culminating title track ‘ Lamaçal ‘ , that more than eight minutes captivates thanks teasing exchanges between trumpet and alternate clarinet and tenor sax , combined with an ever-changing undercurrent of bass and drums . Rhythms are stacked together and the pace is through subtle interventions almost imperceptibly doubled and delayed again .

Lisbon that stirs in contemporary jazz and improvisation done was already known . With LAMA has the Portuguese capital on a colorful representative for the melodic side of the avant – garde , which undoubtedly can also discuss at international level.
http://www.kwadratuur.be/cdbesprekingen/detail/lama_chris_speed_-_lamacal#.Uis35cbWRSJ

Free Jazz review by Stef

Albatre – A Descent Into The Maelstrom (Shh 005)
****
Today the new Clean Feed batch has arrived, and we’re still struggling to get some of the previous releases reviewed. This album comes from Shhhpuma, the Portuguese label’s side project, now featuring Albatre, a sax trio that brings us a refreshing and modern new sound.

The trio is Hugo Costa on alto sax, Gonçalo Almeida on electric bass and German drummer Philipp Ernsting, but their take on jazz is anything but what you can expected. It sounds like the grunge version of jazz, with heavy moments of raw violence alternated with quieter melodic moments, like a mixture of Zu with Jim Black’s Alasnoaxis.

Bass and drums come with all the anger and energy of a rock or punk band, while the alto screams and wails full of distress and agony like only a sax can in the best of free jazz modes. The music is raw, direct, without embellishments and needless decoration. This is straight-in-your-ears power jazz, but then of the clever kind and with depth.

A Descent Into The Maelstrom … indeed!
http://www.freejazzblog.org/2013/08/albatre-descent-into-maelstrom-shhhpuma.html

Jazzismus Was Here review

Lama + Chris Speed – Lamaçal (CF 275)
Fascinating rolling “mud” makes a loud, free jazz statement…Lama & Chris Speed – “Lamacal” (2013): Youth and talent pay an atmospheric homage to inspirational legends. This remarkably creative Portuguese group joins forces with the imaginative style of Chris Speed and elaborates remarkably on jazz heritage…Splendid and highly recommended stuff!
http://www.jazzismus.com/page/2

The New York City Jazz Record review by Stuart Broomer

Lama + Chris Speed – Lamaçal (CF 275)
Lama (the word means “mud” in Portuguese) began in Rotterdam as a trio of Portuguese trumpeter Susana Santos Silva and bassist Gonçalo Almeida with Canadian drummer Greg Smith, the latter two adding electronic elements. They released their debut CD Oneiros in 2011, memorable (in contradiction to the band’s name) for a developed use of space, form and distinctive sounds and textures, whether in Almeida’s compositions or their improvisations. On Lamaçal (the irony continues with a title meaning mud puddle), the group is joined by New York tenor saxophonist/clarinetist Chris Speed, now a regular guest, in a live set at the 2012 Portalegre Jazz Festival. The music here is almost always lyrical, though moods and textures will change, with the band unusually comfortable at slow tempos that support their sonic emphasis. It’s apparent from the beginning of the set with Santos Silva’s “Overture for a Wandering Fish”, a near-dirge that emphasizes a ragged brassy edge to her trumpet that she presses from village band to multiphonics in consort with Speed. Her expressive power takes a different but equally vocalic turn with the muffled half-valves of the concluding “Manta”. Almeida contributed four of the compositions here and his ear for the unexpected makes effective use ofSpeed’s clarinet on the title track, a piece oddly suggestive of both Boulez and traditional jazz, and the middle-East themed “Anémona”. Almeida’s melodic bass playing and subtle electronics stand out on the whale invocations of his “Moby Dick”. There are plenty of strong individual efforts here, but it’s camaraderie and shared invention that ultimately animate the music, from the vitality that the horns bring to the themes to the subtle dialogues that link all the members of the group. The improvised duet between Smith and Speed that opens the former’s slightly boppish “Cachalote” stands out, as do the fleet and edgy contributions of Santos Silva and Almeida to Speed’s Ornette-reminiscent “Pair of Dice”. Rather than sounding like a trio with a guest, Lama + Chris Speed already sounds like a band.